magaz/content/articles/31/05_blender_intro.md

+++
title = 'Είσαγωγη στο Blender 3D'
date = '2001-06-01T00:00:00Z'
description = ''
author = 'Καπελώνης Κωστής για το Magaz ( magaz.hellug.gr(http://magaz.hellug.gr) )'
issue = ['Magaz 31']
issue_weight = 5
+++

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

*Το άρθρο αυτό αποτελεί μια είσαγωγη στο \"μαγικό\" κόσμο του 3D Modelling. Το πακέτο τρισδιάστατων γραφικών που επιλέχτηκε είναι το δημοφιλές Blender 3D.
Απεύθυνεται σε άτομα χρήστες του Linux με μηδαμινή γνώση σε αυτον τον τομέα.*

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

**1. Εισαγωγή**
-----------------------------------------------

**2. Τι είναι το Blender;**
-----------------------------------------------------------

**3. Έτσι όπως μας τα λες φαίνεται πολύ \"σοβαρό\" πρόγραμμα. Γιατί εγώ ο ταπεινός Linux-as να ασχοληθώ μαζί του;**
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

**4. Ακούγεται πολύ καλό για να είναι αληθινό\...Κάποιο λάκκο έχει η φάβα\...**
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

**5. Εγκατάσταση**
--------------------------------------------------

**6. Γνωριμία με το περιβάλλον**
----------------------------------------------------------------

**7. Η Θεωρία**
-----------------------------------------------

**8. Η Πράξη**
----------------------------------------------

**9. Επίλογος**
-----------------------------------------------


### [1. Εισαγωγή]{#s1}

Ωραία! Επιτέλους εγκαταστήσαμε το Linux στον υπολογιστή μας και αρχίζουμε να το χρησιμοποιούμε. Και τώρα;

Προφανώς θα ασχοληθούμε με προγραμματισμό σε κάποιες από τις άπειρες γλώσσες που λογικά διαθέτει η διανομή που εγκαταστήσαμε. Θα σερφάρουμε και λίγο στο
INTERNET, θα στήσουμε κανέναν Server και γενικά θα κάνουμε όλα τα φυσιολογικά πράγματα που κάνουν όλοι οι Linux-άδες. Κάτι λείπει όμως\....

Πιστεύω ότι η εξίσωση Linux-ας = guru στον προγραμματισμό είναι λανθασμένη, και η σωστή είναι Linux-ας= \"ψαγμένο\" άτομο που χρησιμοποιεί στο έπακρο το PC του.

Παράλληλα έχω βαρεθεί όλους αυτούς που χρησιμοποιούν Χ-windows μόνο και μόνο για να σηκώνουν πολλαπλά τερματικά. Είναι δυνατόν να αγοράζουν ένα μηχάνημα τόσων
χιλιάδων, για το πληκτρολόγιο και την οθόνη;(ποντίκι μόνο για αλλαγή focus :-)

Αποφάσισα λοιπόν να γράψω αυτό το άρθρο για ένα πρόγραμμα που:

-   θα φτάσει τον υπολογιστή σας στα όρια του αφήνοντας σας έκπληκτους με τις δυνατότητές του.
-   Θα εκμεταλλευτεί την πανάκριβη κάρτα γραφικών σας.
-   θα αναδείξει την καλλιτεχνική φλέβα που όλοι κρύβετε μέσα σας.
-   Θα σας κάνει να δείτε με άλλο μάτι τα εφφέ των ταινιών.
-   θα αποδείξει ότι οι Linux-αδες δεν προγραμματίζουν μόνο.

Το πρόγραμμα αυτό είναι το [Blender 3D](www.blender.nl)


### [2. Τι είναι το Blender;]{#s2}

Το Blender είναι μια πλήρης σουίτα 3D CAD με δυνατότητες παραγωγής στατικών εικόνων ή 3D animation (video). Είναι επαγγελματικό εργαλείο και η εταιρία που το
κατασκεύασε το χρησιμοποιούσε αρχικά η ίδία για τις ανάγκες τις πριν το δώσει στο ευρύ κοινό. Είναι \"ώριμο\" προγραμματιστικά και έχει προχωρημένα 3D
χαρακτηριστικά (radiosity,particles) που αλλά παρόμοια προγράμματα (σε Linux) μόνο ονειρεύονται.

Είναι cross platform (SGI,Sun,FreeBSD x86,Linux x86,Linux Alpha,Linux PPC,BeOS x86,WINDOWS), μικρό στο download (λιγότερο από 2MB), πλήρως επεκτάσιμο
(plugins-αρκεί να ξέρετε Python), και είναι Δωρεάν!!

Άλλα τέτοια προγράμματα που τρέχουν μόνο σε Windows(3D studio,Lightwave,Truespace) απαιτoύν μια μικρή περιουσία. Την τελευταία φορά που είδα την τιμή του 3D
Studio MAX ήταν 2.000.000 δρχ (δυο εκατομμύρια δραχμές).

Και μην αρχίσω να μιλάω για το SoftImage Extreme της M\$\...

Το Blender μέχρι την έκδοση 1.8 προσφερόταν δωρεάν αλλά για να χρησιμοποιήσει κανείς όλες τις δυνατότητές του έπρεπε να αγοράσει ένα C-key που τις ξεκλείδωνε.
Από την έκδοση 1.8 και μετά διατίθεται εντελώς δωρεάν με όλες τις δυνατότητες του ακόμα και για επαγγελματική (commercial) χρήση.


### [3. Έτσι όπως μας τα λες φαίνεται πολύ \"σοβαρό\" πρόγραμμα. Γιατί εγώ ο ταπεινός Linux-as να ασχοληθώ μαζί του;]{#s3}

Με το Blender μπορείτε να κάνετε τα εξής:

-   Εικόνες για backgrounds,icons
-   Animated GIFs για την σελίδα σας
-   γραφικά για το τρομερό παιχνίδι που φτιάχνετε (χε,χε\...)
-   να μάθετε για το πως λειτουργούν τα 3D γραφικά.
-   να ετοιμάσετε τον Terminator 4 :-)

Βασικά για να μετατρέψετε το Linux σας σε ένα μικρό **Silicon Graphics Workstation** (Ωραία δεν ακούγεται;)

Εδώ μπορείτε να δείτε το περιβάλλον εργασίας του Blender

[\[tank.jpg 97k\]](/31/img/tank.jpg) [\[cup.jpg 89k\]](/31/img/cup.jpg) [\[robot 13k\]](/31/img/robot.jpg)

Εδώ εικόνες από μέσους χρήστες: [www.blendermania.com](http://www.blendermania.com)

και εδώ από επαγγελματίες

[\[bottes.jpg 43k\]](/31/img/bottes.jpg) [\[doogieducati.jpg 51k\]](/31/img/doogieducati.jpg) [\[couteau.jpg 43k\]](/31/img/couteau.jpg) [\[blues.jpg 72k\]](/31/img/blues.jpg)
[\[zippo.jpg 25k\]](/31/img/zippo.jpg) [\[lagrangedwarf.jpg 170k\]](/31/img/lagrangedwarf.jpg)

(Ναι **ΌΛΑ** αυτά είναι από υπολογιστή και όχι πραγματικές φωτογραφίες)


### [4. Ακούγεται πολύ καλό για να είναι αληθινό\...Κάποιο λάκκο έχει η φάβα\...]{#s4}

Where \'s the catch? Που λένε και οι αμερικάνοι

Ορίστε τι σας \"έκρυψα\" μέχρι τώρα.

-   Αν και το Blender δίνεται δωρεάν, ΔΕΝ είναι open-source. Κάποια μέρη του προσφέρονται open-source άλλα όχι ολόκληρο.
-   Επειδή είναι cross-platform δεν μπορούσε να υιοθετήσει κάποιο περιβάλλον (look-n-feel) ενός λειτουργικού συστήματος. Έτσι το Blender διαθέτει το δικό του
    γραφικό περιβάλλον (toolkit) το οποίο αν δεν σας \"ξενίσει\" θα σας φανεί δύσχρηστο στη αρχή.
-   Εκτός από tooltips μέσα στο πρόγραμμα δεν έχει online βοήθεια ή οργανωμένη τεκμηρίωση(documentation).Μην ανησυχείτε όμως! Τα διάφορα tutorials στο ΙΝΤΕΡΝΕΤ
    καθώς και το magaz ;-) είναι εδώ.
-   Κανείς δεν είπε ότι το 3D modelling είναι εύκολο. Ακριβώς όπως το πρώτο σας πρόγραμμα, δεν ήταν ένα λειτουργικό σύστημα μην περιμένετε οι πρώτες σας
    δημιουργίες να είναι ότι είδατε στα screenshots.\
    Σας απογοήτευσα τώρα,ε; :-(


### [5. Εγκατάσταση]{#s5}

To Blender μπορείτε να το πάρετε από την επισήμη σελιδά με http απο την http://www.blender.nl/download/ ή κατευθείαν με FTP από το ftp.blender.nl/pub Προφανώς
επιλέγετε το Linux x86 αρχείο. Τελευταία έκδοση 2.12 (Εγώ έχω τώρα την 2.04)

Υπάρχουν δυο εκδόσεις H static (1.2MB) και η dynamic (1.8ΜΒ) Mε την dynamic εκμεταλλεύεστε πλήρως την 3D κάρτα γραφικών σας, με την static όχι.

Αν έχετε χρόνο κατεβάστε πρώτα την dynamic και αν αυτή δεν λειτουργήσει δοκιμάστε την static

Αν έχετε μια καινούρια διανομή Linux με υποστήριξη 3D (Xserver 4/opengl/mesa3d) κατεβάσετε την dynamic

Αν δεν ξέρετε τι πρέπει να διαλέξετε,κατεβάστε την static

Καλό θα ήταν επίσης να κατεβάσετε και οτιδήποτε βρείτε στην ενότητα HELP της download σελίδας

Το πακέτο δεν χρειάζεται εγκατάσταση παρά μόνο αποσυμπιεση. Μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε από την περιοχή σας (home directory) αλλά προτείνεται να το βάλετε σε
κάποιον κατάλογο προσβάσιμο από όλους τους χρήστες (το /usr/local/blender είναι λογική επιλογή)

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    Γίνετε υπερχρηστης με την εντολή su

    cp blenderX.XXX.tar.gz /usr/local
    cd /usr/local/
    gunzip blender.X.XXX.tar.gz
    tar xvf blender.X.XXX.tar
    rm blender.X.XXX.tar

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Τέλος \"χτυπήστε\" ένα make μέσα στον κατάλογο plugins και προαιρετικά φτιάξτε ένα σύνδεσμο (symbolic link) στο /usr/locαl/bin για να μην χρειάζεται να
πληκτρολογείτε όλη την διαδρομή κάθε φόρα.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    ln -s /usr/local/blenderX.XX/blender /usr/local/bin/blender

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Αν θέλετε και εικονίδιο στείλτε μου ένα [mail](mailto:kapelon@csd.uoc.gr)

Τα αρχεία του blender έχουν επέκταση .blend και μπορείτε να τα αποθηκεύσετε όπου θέλετε. (Δεν πρόκειται να φτιαχτεί κατάλογος .blender στην περιοχή σας)

Ξεκινήστε το πρόγραμμα και θαυμάστε! Πατήστε και space να δείτε τι γίνεται. (Παναγία μου κουμπιά και μενού\...)


### [6. Γνωριμία με το περιβάλλον]{#s6}

Μην τα \"χάσετε\" από το μέγεθος της πληροφορίας που έχει η οθόνη.Δεν πρόκειται να τα χρησιμοποιήσετε όλα αυτά στις πρώτες σας προσπάθειες.

Για αρχή μεγαλώστε το παράθυρο του Blender ώστε να πιάσει όλη την οθόνη.Αν χρησιμοποιείτε window manager που το υποστηρίζει (π.χ. Enlightenment, Windowmaker)
αφαιρέστε την γραμμή τίτλου (titlebar) και τα περιγράμματα (borders) από το παράθυρο και ξανά μεγιστοποιήστε.

Αυτό που βλέπετε είναι η προκαθορισμένη (default :-) διάταξη των παραθύρων του Blender.Αυτή αποτελείται από 3 παράθυρα (frames/panels).Ένα μικρό στην πάνω μεριά
ρυθμισμένο να δείχνει τα μενού, ένα μεγάλο στην μέση (3D view) ρυθμισμένο να δείχνει τον τρισδιάστατο κόσμο και ένα μεσαίου μεγέθους, στην κάτω μεριά σε ρόλο
toolbar.Ο αριθμός των παραθύρων που βρίσκονται κάθε στιγμή στην οθόνη, η διάταξη τους πάνω σε αυτή,το μέγεθος τους καθώς και το περιεχόμενο τους είναι πλήρως
παραμετροποιήσιμα. Αυτή η διάταξη είναι καλή για αρχή.

Πατήστε το 5 στο αριθμητικό πληκτρολόγιο (για perspective view) και κρατώντας πατημένο το μεσαίο πλήκτρο του ποντικιού(ή το ροδάκι) μετακινήστε το ποντίκι μέσα
στο 3D view.Έτσι μετακινείστε (orbit) μέσα στο 3D view.\
Υπάρχουν και 3 προκαθορισμένες (predefined) όψεις, τα πλήκτρα 7,1,3 του αριθμητικού πληκτρολογίου.

Το πλέγμα είναι ο ορίζοντας της σκηνής Η πυραμίδα είναι η κάμερα τής σκηνής(Για να δείτε οποιαδήποτε σκηνή τι βλέπει η κάμερα πατήστε το 0 (μηδέν) στο
αριθμητικό πληκτρολόγιο) Ο στόχος είναι το σημείο που θα εμφανιστούν τα καινούρια αντικείμενα (Μετακινήστε τον κάνοντας αριστερό κλικ κάπου αλλού). Το μικρό
τετράγωνο είναι ένα plane και είναι εάν απλό αντικείμενο.

Ξοδέψτε λίγο χρόνο και μετακινήστε το 3D παράθυρο προς όλες τις μεριές. Παρατηρήστε ότι παίζει μεγάλη σημασία ως προς την περιστροφή η θέση του ποντικιού (ΟΧΙ
του στόχου) όταν ξεκινάτε το drag με το μεσαίο πλήκτρο. Αν χάσετε τον προσανατολισμό (μην γελάτε, συμβαίνει) πατήστε το 7 για να βρεθείτε στην πάνω όψη

Όταν βαρεθείτε, συνεχίστε στο θεωρητικό υπόβαθρο.


### [7. Η Θεωρία]{#s7}

Στον προγραμματισμό τα βήματα που ακολουθούμε είναι τις περισσότερες φορές τα εξής:

-   Πληκτρολόγηση του πηγαίου κώδικα σε ένα αρχείο κειμένου
-   Compilation του παραπάνω αρχείου
-   Εκτέλεση του έτοιμου προγράμματος

Στο 3D modelling μια πολύ περιληπτική αντίστοιχη λίστα είναι η:

-   Κατασκευή των 3D αντικειμένων που θα αποτελέσουν την σκηνή(scene) που θέλουμε να φτιάξουμε
-   Επεξεργασία υφών/υλικών/επιφανειών/χρωμάτων που θέλουμε να έχουν τα αντικείμενά μας (textures/materials)
-   Φωτισμός της σκηνής από διάφορες πηγές (lighting)
-   Απόδοση του τελικού αποτελέσματος (Rendering)

Το rendering είναι αντίστοιχο με το compile με την έννοια ότι παίρνει πολλή ώρα (ανάλογα και με την πολυπλοκότητα της σκηνής) Σε αυτό το στάδιο ο υπολογιστής
επεξεργάζεται όλες τις πληροφορίες που του έχουμε δώσει, την γεωμετρία των σχημάτων,τον φωτισμό, την κίνηση (σε περίπτωση animation) και βγάζει το τελικό
αποτελέσμα.Τα εφφέ των ταινιών είναι τόσο απαιτητικά που το rendering γίνεται σε δίκτυα υπολογιστών ειδικά φτιαγμένων για επεξεργασία γραφικών (Silicon
graphics)


### [8. Η Πράξη]{#s8}

Η πρώτη μας σκηνή είναι αντίστοιχη του hello world στον προγραμματισμό(ως προς την απλότητα) Αποτελείται από ένα έτοιμο γεωμετρικό σχήμα (σφαίρα) και μόνο.

Επιλέξτε File/New από το μενού Πατήστε το πλήκτρο Χ (στο πληκτρολόγιο)και από το μικρό μενού διαλέξτε ERASE SELECTED

Πατήστε space και μετά ADD/MESH/UVSPHERE Πατήστε ΟΚ και στις δυο ερωτήσεις

Πατήστε ΤΑΒ για να βγείτε από το EDITMODE (Περισσότερα για το EDITMODE προσεχώς) Όπως είδατε η [σφαίρα](/31/img/sphere.jpg) εμφανίστηκε εκεί που ήταν o στόχος.

Πατήστε 0 στο αριθμητικό πληκτρολόγιο και μετά F12 για Rendering Τι βλέπετε;\
Τίποτα είναι η σωστή απάντηση γιατί δεν υπάρχουν φώτα στην σκηνή μας (Πατήστε Esc για να φύγει το μικρό παράθυρο)

Επιστρέψτε στην πάνω όψη (numpad 7) και με αριστερό κλικ κάπου ανάμεσα στην κάμερα και την σφαίρα μετακινήστε τον στόχο

Πατήστε space ADD/LAMP ξανά F12

H σφαίρα μας όμως δεν είναι λεία Επιλέξτε τη ,με δεξί κλικ του ποντικιού πάνω της. Θα πρέπει να γίνει ροζ. Πατήστε F9 για τα EDIT BUTTONS Και αλλά κουμπιά\....\
Πατήστε το Set smooth (βλέπε [εικόνα](/31/img/smooth.jpg)) που βρίσκεται περίπου κάτω και αριστερά και πάλι F12 Τώρα είναι καλύτερα. (Πατήστε Esc για να φύγει το
μικρό παράθυρο)

Ας αλλάξουμε τώρα το χρώμα της F5 για material buttons. Αριστερό κλικ (κρατήστε πατημένο) στην παύλα (βλέπε [εικόνα](/31/img/material.jpg)) για δημιουργία νέου
υλικού.\
ADD NEW από το μικρό μενού. Ακόμα περισσότερα κουμπιά\...\...\...\...

Βρείτε τα RGB sliders (βλέπε [εικόνα](/31/img/rgb.jpg)) και αλλάξτε το χρώμα της (preview τέρμα αριστερά).\
F12 για δείτε το αποτέλεσμα


### [9. Επίλογος]{#s9}

Αν κάτι δεν σας πάει καλά μην εκνευρίζεστε.Κάθε αρχή και δύσκολη

Ελπίζω με αυτό το άρθρο να σας έδωσα το αρχικό ερέθισμα για να ασχοληθείτε με το Blender.Λογικά θα βγάλω και δεύτερό μέρος μόλις μπορέσω.

Μέχρι τότε δείτε αυτό το [tutorial](http://www.blendermania.com/tutbook/interface.php3)