298 γραμμές
19 KiB
Markdown
298 γραμμές
19 KiB
Markdown
+++
|
||
title = 'Εγκατάσταση της Ελληνικής Επιλογής του Babel για LaTeX'
|
||
date = '1998-10-01T00:00:00Z'
|
||
description = ''
|
||
author = '`Προκόπης Προκοπίδης` `Απόστολος Συρόπουλος`'
|
||
issue = ['Magaz 08']
|
||
issue_weight = 7
|
||
+++
|
||
|
||
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
|
||
|
||
*Αυτό το κείμενο περιγράφει τη διαδικασία εγκατάστασης της Ελληνικής επιλογής του babel, ενός πακέτου για την επεξεργασία πολυγλωσσικών κειμένων με το LaTeX.*
|
||
|
||
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
|
||
|
||
**1. Απαραίτητα Αρχεία**
|
||
------------------------------------------------------
|
||
|
||
**2. Το Βασικό Μέρος του babel.**
|
||
---------------------------------------------------------------
|
||
|
||
**3. Bιβλιογραφικό Στυλ, Ελληνικόs Συλλαβισμόs, και grtools**
|
||
-------------------------------------------------------------------------------------------
|
||
|
||
**4. Γραμματοσειρές**
|
||
---------------------------------------------------
|
||
|
||
**5. Τελικές Ρυθμίσεις**
|
||
------------------------------------------------------
|
||
|
||
**6. Editors για το LaTeX και η Χρήση των Ελληνικών**
|
||
-----------------------------------------------------------------------------------
|
||
|
||
- [6.1 Emacs](#ss6.1)
|
||
- [6.2 LyX](#ss6.2)
|
||
|
||
**7. Ευχαριστίες**
|
||
------------------------------------------------
|
||
|
||
|
||
### [1. Απαραίτητα Αρχεία]{#s1}
|
||
|
||
Υποθέτουμε ότι μπορείτε να γράφετε Ελληνικά στο σύστημα σας. Επίσης ότι έχετε μια σωστά εγκατεστημένη έκδοση του LaTeX, μπορείτε να παράγετε π.χ. Αγγλικά
|
||
κείμενα χρησιμοποιώντας το και να τα δείτε με το Xdvi ή το ghostview. Αν κάτι από τα παραπάνω δεν ισχύει, πριν να συνεχίσετε, μπορείτε να διαβάστε τα εξής:
|
||
|
||
> `ftp://www.linux.gr/pub/linux/HOWTO/Hellenic-HOWTO.html http://linux.forthnet.gr/LDP/HOWTO/TeTeX-HOWTO.html`
|
||
|
||
Υποθέτουμε τέλος ότι θα έχετε την κοινή λογική να πάρετε αντίγραφα των αρχείων που θα μετατρέψετε κατά τη διαδικασία της εγκατάστασης.
|
||
|
||
Το (La)TeX του παραδείγματός μας στήθηκε σε ένα PC από το Red Hat 5.1 κατά την εγκατάσταση όλου του Linux. Σε περίπτωση που η διάρθρωση του TeX καταλόγου είναι
|
||
διαφορετική στο σύστημά σας, μπορείτε να βρείτε τα αρχεία που περιγράφονται παρακάτω χρησιμοποιώντας τις εντολές `locate` και `find`. Ως παράδειγμα, μπορούμε να
|
||
δούμε πού τοποθετούν τις γραμματοσειρές οι διάφορες εκδόσεις του teTeX, της διανομής δηλαδή που περιέχει τα TeX, LaTeX, BibTeX, makeindex, κ.λ.π.
|
||
|
||
> `RedHat-5.1: tetex-0.4pl8-11 /usr/lib/texmf/texmf/fonts/`
|
||
|
||
> `RedHat Rawhide 1.0: tetex-0.9-2 /usr/share/texmf/fonts/`
|
||
|
||
> `Open Linux: tetex-0.4pl7-2 /usr/TeX/texmf/fonts/`
|
||
|
||
> `SuSe: tetex-0.4pl8-29 /usr/lib/teTeX/texmf/fonts/`
|
||
|
||
Γίνετε λοιπόν root στο σύστημα σας και κατεβάστε το αρχείο
|
||
|
||
> `ftp://obelix.ee.duth.gr/pub/TeX/TeXgreek.tar.gz`
|
||
|
||
Ένα καλό σημείο να το τοποθετήσετε στο δίσκο σας είναι τo `/usr/local/src`. Όταν το αποσυμπιέσετε με την παρακάτω εντολή
|
||
|
||
> gunzip xvfz TeXgreek.tar.gz
|
||
|
||
θα δημιουργηθεί ένας κατάλογος `Texgreek` με την εξής δομή:
|
||
|
||
> Texgreek---
|
||
> | -- BibTeX
|
||
> | -- babel
|
||
> | -- doc
|
||
> | -- grtools
|
||
> | -- hyphenation
|
||
> | -- iso8858-7
|
||
> | -- misc
|
||
> | -- mf
|
||
> | -- tfm
|
||
|
||
Προαιρετικά μπορείτε να κατεβάσετε το `greek-mode.el` (από το `http://www.ics.forth.gr/~sarantos/`), δηλαδή την Ελληνική επιλογή για τον Emacs που έγραψε ο
|
||
Σαράντος Καπιδάκης.
|
||
|
||
Προαιρετικά επίσης μπορείτε να στήσετε το LyX, που θα το κατεβάσετε σε tar.gz μορφή από το `http://www.lehigh.edu/~dlj0/LyriX.html` ή σε RPM από το
|
||
` http://rufus.w3.org/linux/RPM/contrib/hurricane/i386/lyx-0.12.0-3.i386.html`
|
||
|
||
Λεπτομέρειες γι\' αυτά τα δύο προγράμματα στο τέλος του άρθρου.
|
||
|
||
|
||
### [2. Το Βασικό Μέρος του babel.]{#s2}
|
||
|
||
Όντας στον κατάλογο `Texgreek` πηγαίνετε πρώτα στον υποκατάλογο `babel` για να εγκαταστήσετε το βασικό πακέτο.
|
||
|
||
> cd ../babel/
|
||
> cp lg*.fd /usr/lib/texmf/texmf/tex/generic/babel/
|
||
|
||
ή εναλλακτικά
|
||
|
||
> cp lg*.fd /usr/lib/texmf/texmf/tex/latex/fd
|
||
|
||
Ακολουθεί η εγκατάσταση του `iso8858-7.def` ώστε να μη χρειάζεται να γράφουμε σε greeklish και το TeX να καταλαβαίνει τα Ελληνικά μας κείμενα.
|
||
|
||
> cd ../iso8858-7/
|
||
> cp iso-8859-7.def /usr/lib/texmf/texmf/tex/latex/base
|
||
|
||
Πλέον, μπορούμε να γράφουμε Ελληνικό LaTeX σε οποιονδήποτε editor, με την προϋπόθεση να υπάρχουν πριν από το κείμενο μας, δηλαδή πριν από την εντολή
|
||
`\begin{document}`, οι παρακάτω γραμμές
|
||
|
||
> \usepackage[greek]{babel}
|
||
> \usepackage[iso-8859-7]{inputenc}
|
||
|
||
Αν δεν χρησιμοποιηθεί αυτό το αρχείο, θα πρέπει να πληκτρολογούμε το κείμενο μας κάπως έτσι \...
|
||
|
||
> mia dokimastikh grammh
|
||
|
||
\... πράγμα που κανείς μάλλον δε θέλει. Το αποτέλεσμα πάντως θα είναι το ίδιο και στις δύο περιπτώσεις. Θυμίζουμε ότι για να έχετε Ελληνικό και ξένο κείμενο στο
|
||
ίδιο αρχείο, θα πρέπει να ακολουθήσετε τις οδηγίες στο `http://www.linux.gr/magaz/04/05_babel-3.html` ή στα αρχεία του υποκαταλόγου `doc` του `Texgreek`.
|
||
|
||
|
||
### [3. Bιβλιογραφικό Στυλ, Ελληνικόs Συλλαβισμόs, και grtools]{#s3}
|
||
|
||
Πηγαίνετε πρώτα στον κατάλογο `bibtex` για να εγκαταστήσετε το Ελληνικό βιβλιογραφικό στυλ.
|
||
|
||
> cd ../bibtex
|
||
> cp hellas.bst /usr/lib/texmf/texmf/bibtex/bst/base/
|
||
|
||
Παρεμπιπτόντως, ένα εύχρηστο πρόγραμμα για τη δημιουργία και τη διαχείριση της βιβλιογραφίας σας μέσα στα X είναι το bibview. Δουλεύει μια χαρά και με τα
|
||
Ελληνικά. Μπορείτε να το κατεβάσετε σε RPM από το ` http://rufus.w3.org/linux/RPM/dld/5.4/i386/RPMS/i386/bibview-2.2-1.i386.html` ή
|
||
σε tar.gz από το <http://ctan.tug.org/cgi-bin/ctan-web-ftp?biblio/bibtex/utils/bibview-2.0/bibview-2.2.tar.gz>.
|
||
|
||
Ακολουθεί το αρχείο για τον Ελληνικό συλλαβισμό.
|
||
|
||
> cd ../hyphenation/
|
||
> cp grhyph.tex /usr/lib/texmf/texmf/tex/generic/hyphen/
|
||
|
||
Εντοπίστε το αρχείο `hyphen.tex` στο σύστημα σας. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εντολή
|
||
|
||
> locate hyphen.tex
|
||
|
||
Χρησιμοποιήστε την εντολή `more` για να δείτε τι περιέχει.
|
||
|
||
> more /usr/lib/texmf/texmf/tex/generic/config/hyphen.tex
|
||
|
||
Αν η απάντηση που πήρατε είναι
|
||
|
||
> \input hyphen.cfg
|
||
|
||
το αρχείο είναι εντάξει. Αν δεν υπάρχει αυτή η γραμμή, προσθέστε την με έναν editor. Εναλλακτικά, αλλάξτε το όνομα του σε `UShyphen.tex` και δημιουργήστε ένα
|
||
αρχείο με το ίδιο όνομα, που θα περιέχει την παραπάνω γραμμή.
|
||
|
||
Το `/usr/lib/texmf/texmf/tex/generic/config/language.dat` είναι άλλο ένα αρχείο που πρέπει να \"πειράξουμε\". Ανοίξτε το σε έναν editor και προσθέστε τη γραμμή
|
||
|
||
> greek grhyph.tex
|
||
|
||
ώστε το αρχείο σας να μοιάζει κάπως έτσι:
|
||
|
||
> % File : language.dat
|
||
> % Purpose : specify which hypenation patterns to load
|
||
> % while running iniTeX
|
||
>
|
||
> % The hyphenation pattern files are in the dirctory:
|
||
> % texmf/tex/generic/hyphen
|
||
>
|
||
>
|
||
> % The US-english patterns should be loaded *always* and as *first* ones.
|
||
> american ushyph1.tex
|
||
> =USenglish
|
||
>
|
||
> % UK english, THREE LINES!
|
||
> %british ukhyph.tex
|
||
> %=UKenglish
|
||
> =english
|
||
>
|
||
> %catalan cahyph.tex
|
||
> %croatian hrhyph.tex
|
||
> %czech czhyph2e.tex
|
||
> %danish dkhyphen.tex
|
||
> %dutch nehyph1.tex
|
||
> %dutch nehyph2.tex
|
||
> %dutch nehyph3.tex
|
||
> %finnish fihyph.tex
|
||
> %french frhyph.tex frhyphex.tex
|
||
> %german ghyph31.tex
|
||
> greek grhyph.tex
|
||
> %italian ithyph.tex
|
||
> %norsk nohyph.tex
|
||
> %polish plhyph.tex
|
||
> %portuges pthyph.tex
|
||
> %romanian rohyphen.tex
|
||
> %slovene sihyph22.tex
|
||
> %spanish sphyph.tex
|
||
> %swedish sehyph.tex
|
||
|
||
\"Τα πακέτα της σειράς εργαλείων grtools προσφέρουν επιπλέον λειτουργικότητα στην ελληνική επιλογή\" σύμφωνα με το
|
||
`http://www.linux.gr/magaz/04/05_babel-4.html` όπου και θα βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τη χρήση τους. Για να τα εγκαταστήσετε,
|
||
|
||
> cd ../grtools
|
||
> tex grtools.ins
|
||
> mkdir /usr/lib/texmf/texmf/tex/latex/grtools
|
||
> cp *.sty /usr/lib/texmf/texmf/tex/latex/grtools
|
||
|
||
Επίσης, ο [Απόστολος Συρόπουλος](mailto:apostolo@obelix.ee.duth.gr) προετοιμάζει ένα πρόγραμμα, το οποίο, σε συνεργασία με το makeindex, θα δημιουργεί Ελληνικό
|
||
ευρετήριο.
|
||
|
||
|
||
### [4. Γραμματοσειρές]{#s4}
|
||
|
||
Οι γραμματοσειρές αρκεί να μπούνε κάπου που το TeΧ ψάχνει για τέτοιου είδους αρχεία. Στο παράδειγμα που ακολουθεί, δημιουργείται ένας κατάλογος `cbgreek` για
|
||
τις γραμματοσειρές που έρχονται με το πακέτο.
|
||
|
||
> cd ../mf
|
||
> mkdir /usr/lib/texmf/texmf/fonts/source/public/cbgreek
|
||
> cp *.mf /usr/lib/texmf/texmf/fonts/source/public/cbgreek
|
||
|
||
Αντίστοιχα για τα \*.tfm αρχεία που περιγράφουν τις διαστάσεις των χαρακτήρων της κάθε γραμματοσειράς.
|
||
|
||
> cd ../tfm
|
||
> mkdir /usr/lib/texmf/texmf/fonts/tfm/public/cbgreek
|
||
> cp *.tfm /usr/lib/texmf/texmf/fonts/tfm/public/cbgreek
|
||
|
||
Τέλος θα πρέπει να προσθέσετε με έναν editor τις γραμμές από το αρχείο `special.map` που βρίσκεται στον κατάλογο `misc`, στο αρχείο
|
||
`/usr/lib/texmf/texmf/fontname/special.map`. Το αρχείο αυτό αφορά την θέση των \*.pk αρχείων, που είναι υπεύθυνα για τη μορφή των χαρακτήρων.
|
||
|
||
|
||
### [5. Τελικές Ρυθμίσεις]{#s5}
|
||
|
||
Ενημερώστε το TeX για τις αλλαγές που κάνατε με την εντολή:
|
||
|
||
> texhash
|
||
|
||
Δημιουργήστε το καινούργιο αρχείο φόρμας για το LaTeX με την εντολή:
|
||
|
||
> cd /tmp
|
||
> initex latex.ltx
|
||
|
||
Mετά από ένα κατεβατό μηνυμάτων του TeX, θα έχετε ένα αρχείο `latex.fmt` που θα μεταφέρετε στο σωστό σημείο:
|
||
|
||
> mv latex.fmt /usr/lib/texmf/texmf/web2c/
|
||
|
||
Το νέο σας LaTeX με την Ελληνική επιλογή του babel είναι έτοιμο. Στον υποκατάλογο `doc` θα βρείτε οδηγίες για τη χρήση του πακέτου.
|
||
|
||
Για να το δοκιμάσετε, πηγαίνετε πίσω στον κατάλογο `Texgreek` και
|
||
|
||
> cd babel
|
||
> latex test2
|
||
|
||
Αν όλα πήγαν καλά, μπορείτε να δείτε το `test.dvi` με τους γνωστούς τρόπους (Xdvi, Kdvi) ή να το μετατρέψετε σε postscript με το dvips και να το εξετάσετε με το
|
||
ghostview.
|
||
|
||
|
||
### [6. Editors για το LaTeX και η Χρήση των Ελληνικών]{#s6}
|
||
|
||
Στο PC του παραδείγματος έχουν χρησιμοποιηθεί δύο πακέτα για Ελληνικά στα Χ, το grkbd του Γιάννη Τσακίρη, και το grISO του Δημήτρη Μπούρα στην RPM μορφή του, το
|
||
XFGreekKBD. Τον Emacs και το LyX, τις δύο εφαρμογές που χρησιμοποιούν πολλοί για να γράψουν LaTeX, μπόρεσαν να δουλέψουν μόνο με το πρώτο. Οδηγίες χρήσης για το
|
||
grkbd στο ίδιο το πακέτο που θα το κατεβάσετε από το ` ftp://argeas.argos.hol.gr/pub/unix/linux/GREEK/GRkbd-1.2.linux.tar.gz`.
|
||
Θυμίζουμε ξανά εδώ ότι και στις δύο εφαρμογές δεν αρκεί η αλλαγή γλώσσας στην οθόνη σας για το LaTeX. Θα πρέπει να δηλώνετε την αλλαγή γλώσσας με τις TeX
|
||
εντολές όπως αυτές περιγράφονται στα αρχεία του υποκαταλόγου `doc` του `Texgreek`.
|
||
|
||
### [6.1 Emacs]{#ss6.1}
|
||
|
||
Στον Emacs, υπάρχει η δυνατότητα Ελληνικών είτε με το grkbd είτε με ένα ειδικό mode για τον Emacs, το `greek-mode.el`. Το δεύτερο είναι προτιμότερο γιατί, καθώς
|
||
είναι φτιαγμένο ειδικά για τον Emacs, καταλαβαίνει πότε πληκτρολογείτε εντολή του LaTeX και γυρίζει αυτόματα το πληκτρολόγιο στα Αγγλικά. Για να το στήσετε
|
||
κάνετε τα εξής. Aφού φορτώσετε στον Emacs to αρχείο `greek-mode.el` θα πρέπει να το μεταγλωττίσετε δίνοντας
|
||
`Alt-x byte-compile-file` και να σώσετε το αρχείο `greek-mode.elc` που θα προκύψει στον κατάλογο `/usr/lib/emacs/site-lisp/`.
|
||
Κατόπιν, προσθέστε στο αρχείο .emacs που έχετε στον προσωπικό σας κατάλογο την παρακάτω γραμμή:
|
||
|
||
> `(load "/usr/lib/emacs/site-lisp/greek-mode.elc")`
|
||
|
||
Τέλος τρέξτε τον Emacs με κάποια ελληνική γραμματοσειρά ή ακόμη καλύτερα δημιουργήστε ένα script με όνομα π.χ. `gremacs` που θα περιέχει κάτι σαν το παρακάτω
|
||
και θα το τρέχετε κάθε φορά που θα θέλετε τον Emacs με Ελληνικά.
|
||
|
||
> ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
|
||
>
|
||
> #! /bin/sh
|
||
> # gremacs
|
||
>
|
||
> emacs -fn -etl-fixed-medium-r-normal--0-0-100-100-c-0-iso8859-7
|
||
>
|
||
> ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
|
||
|
||
Μετά από όλα αυτά τα φοβερά και τρομερά θα μπορείτε να γράφετε Ελληνικά κείμενα, LaTeX και μη. Η αλλαγή του πληκτρολογίου θα γίνεται με `alt-g`. Αξίζει τον κόπο
|
||
γιατί ο Emacs προσφέρει ένα πολύ εύχρηστο περιβάλλον για τη συγγραφή κειμένων σε (La)TeX, το TeX mode. Αυτό περιλαμβάνει έλεγχο των εντολών, διαφορετικό
|
||
χρωματισμό για τις εντολές και το κυρίως κείμενο κ.λ.π.
|
||
|
||
### [6.2 LyX]{#ss6.2}
|
||
|
||
Για να γράψετε ελληνικά στο LyX, θα πρέπει να πάτε στο menu `Screen Options` και να αλλάξετε το πεδίο `font-norm` από `iso8859-1` σε `iso8859-7`. Εφόσον έχετε
|
||
στήσει το grkbd, με `alt-shift` θα μπορείτε να γράφετε ελληνικά. Θα έχετε ένα σχεδόν WYSIWYG editor που θα σας βοηθήσει αρκετά στο να γράψετε κείμενα για το
|
||
LaTeX. Σίγουρα όμως, όταν θα θελήσετε κάτι πιο περίπλοκο, θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε κώδικα LaTeX. Το LyX παρέχει τη δυνατότητα προεπισκόπησης του κειμένου
|
||
σας σε dvi ή postscript μορφή, copy paste και πολλά άλλα. Είναι beta εφαρμογή με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
|
||
|
||
|
||
### [7. Ευχαριστίες]{#s7}
|
||
|
||
Ευχαριστούμε τον Αντώνη Τσολομίτη για τη βοήθεια και τις πληροφορίες σχετικά με τον Emacs και το LyX
|
||
|